Necmi ÇELİK
Yük mühendisliği ve lojistik sektörünün önde gelen oyuncularından Hareket Proje Taşımacılığı ve Yük Mühendisliği A.Ş’nin CEO’su Abdullah Altunkum, globalleşme yolundaki hedeflerini ve yeni yatırım projelerini DÜNYA Gazetesi’ne anlattı.
Küreselleşme yolculuğunda hareketin yönü hangi coğrafyalara çevrilmiş durumda?
Şu an üç kıtada hizmet veriyoruz. Hedefimiz bu alanda dünyanın en iyi üç firması arasına girmek. Ekipman olarak büyüklükte ya da nicelikte değil nitelikte en iyi üçten biri olmak istiyoruz. En iyi mühendislik firmaları arasında olmak amacımız. Petrol ve enerji gibi dünyadaki mega projelerde bu işler hep 3-4 oyuncuya gider. Büyük işlerde kimse gidip küçük firmalarla çalışmak istemez.
Örneğin petrol platformu inşa ediliyor, 3 milyar dolarlık bir projeden söz ediyoruz. Bir aylık gecikme bile 250 milyon dolarlık kayıp demektir. Bu nedenle böylesi büyük projelerde en yüksek kalitede yük mühendislik firmaları tercih ediliyor. Biz de artık bu mega projeler pastasından pay almaya başladık, ama hedefimiz dünyada üç en nitelikli firma arasında olmaktır.
Şu an üç kıtada vermiş olduğumuz hizmeti Asya ve Pasifik ülkelerine yaymak ve oralardan pay almak temel hedefimiz. Çünkü 2030’a doğru baktığımızda Asya-Pasifik’teki yatırımlar batıdan ve Avrupa’dan daha çok olacak. Bu nedenle bizim de amacımız Ortadoğu, Afrika, Asya Pasifik ülkelerinde mevcut işlerimize yenilerini eklemek ve daha çok pay almak olacak. Bu hedefe doğru giderken de hem insana hem de yeni teknoloji ürünü ekipmanlara yatırım birbirine paralel gidecek.
Küresel şirket olmak küresel bir kadro gerektiriyor. Bu cephede gelişmeler nasıl?
Globalde hedefimiz nitelikli insan gücüyle, nitelikli projelere girip daha fazla pay almak. Sektörümüzdeki yeni teknolojilere ve ekipmanlara yeni yatırımlar yaparak büyük projelerden doğal olarak daha çok pay alabileceğiz. Zaten son dönemde açıklamış olduğumuz KAP’lara bakılırsa projelerin Bulgaristan, Suudi Arabistan, Katar, Dubai BAE, Tanzanya gibi yaygın coğrafyalardaki projeleri görebilirsiniz. Sırada Özbekistan ve Ukrayna’daki projeler var. Globalde ciddi bir iş portföyü oluşmuş durumda. Bu projeleri daha da artırarak büyüyeceğiz.
Öte yandan globalleşme yolunda üst düzey yöneticileri şirkete katmak için görüşmeler yapıyoruz. İspanya’dan Dubai’ye, Güney Kore’ye kadar. Halka açık bir şirket olarak bu görüşmeleri yürüttüğünüzde küresel arenada takım oluşturmakta da önemli kolaylıklar yaşıyorsunuz. Ayrıca Borsanın bize vermiş olduğu bilinirlik özelliği çok önemli. Yurtdışına gittiğimiz zaman Hareket’in halka açık bir şirket olarak sermaye piyasalarında işlem gören bir şirket olması bize ayrı güç veriyor. Halka açık bir Hareket sektörümüz adına da çok önemli bir adım oldu.
Şu anda dünyada en büyük projeleriniz nerelerde?
Katar’da 2023’te başladığımız ve gitgide ekipman sayımızı da büyüterek içinde yer aldığımız stratejik bir yatırım bulunuyor. Katar doğalgazda dünyanın bir numarası. Oradaki tesislerin genişletilmesi projesini yürütüyoruz.
Gaz denizden çıkarılıyor ve sıvılaştırmış olarak karadaki tesislere aktarılıyor ve buradan da dünya pazarlarına ulaştırılıyor. Bu 3-4 fazı olan dev bir yatırım projesi. Batı, Güney ve Doğu olarak üç bölgeyi kapsıyor. Bir teklifimiz onaylandı, ikincisi için de onay bekleniyor. Katar’da çok ciddi manada bir pazar payımız var. Yaklaşık 50 makina ile uluslararası firmalara hizmet veriyoruz.
Buraya çok hızlı bir giriş yaptık. Burada çok yüksek güvenlik standartları uygulanıyor. Yolda yürürken bile bir çizgi üzerinde yürütüyorlar sizi. Böylesine yüksek standartlı bir güvenlik gerektiren bir projede bir Türk firmasının iş yapıyor olması önemli. Bizim petrol platformlarında daha önceden tecrübelerimiz var. Bu tecrübelerimizi Katar’a aktardık. İkinci büyük iş ise Suudi Arabistan’da yeni bir şehir kuruluyor.
Qiddiya Speed parkı. Üç Türk firması işi aldı biz ise orda kurulacak tesisin bütün montajlarını ve taşımalarını gerçekleştiriyoruz. Bizim için gerçekten çok önemli bir proje. Yine Özbekistan’da bir demir çelik fabrikası inşasında bütün kaldırma ve taşıma işlerini üstlendik. Ukrayna savaş bölgesi olmasına karşın orada da hizmetlerimize devam ediyoruz. Kazakistan’da Hazar kıyısında önemli bir liman yatırımda görev almış durumdayız.
Türkiye’deki projelerde durum nasıl?
Socar Türkiye ile iki büyük anlaşma yaptık. Socar ve Petkim rafinerisinin uzun dönemli bütün ekipmanlarının makina kiralamasını yaptık. Bundan sonra ekipman kiralama ve kaldırma, vinç hizmetlerini Hareket Mühendislik yapacak. Tüm işler yüksek standartlarda kalite ve güvenlik gerektiren işler ve bizi tercih ettiler. Ayrıca Socar ile 20 yıldır çalışıyoruz, yüksek kalite ve güvenlik stantlarında petrol platformunda iş birliği yapıyoruz. Şahdeniz projesinde de birlikte çalıştık.
Hareket’in genel olarak pazardaki üstünlüğünü nerelerde görüyorsunuz?
Bir kere burada yatırım ve finansman gücümüz var. İnsan kaynağı var. Burada ciddi manada bir ekip çalışması söz konusu. Finanstan mühendisliğe kadar hem know-how’u hem de tecrübesi çok kuvvetli bir ekibe sahibiz. Şöyle iddia edebilirim ki Türkiye’de bu alanda en iyi mühendislik ekibi, dünyada da bu hizmet verecek kalitede olan mühendis ekibi Hareket’te var. Hareket Akademi en az Borsaya açılmamız kadar önemli bir konu. Hareket Akademi’nin büyümesi, ondan faydalanmamız, onu yaşatmamız şirket için en önemli konulardan biri.
Hareket’in halka arzı mihenk taşı oldu
Borsaya açılış Hareket Lojistik’e nasıl bir hareket getirdi?
Hareket’in 67 yıllık bir firma olarak halka arzı kurumsallaşma yolunda önemli bir adım olmanın yanında üçüncü kuşağı temsil eden bizler için de önemli bir mihenk taşı oldu.
Hem dünyada hem de Türkiye’de finansmana ulaşma zorlukları yaşadığımız bir dönemin içinden geçiyoruz. Bu nedenle halka arz her anlamda bize büyük bir güç kattı. Hareket’in Borsaya açılması üçüncü kuşak olarak Hareket’in daha uzun yıllar yaşaması için hem kurumsallaşma hem de daha sürdürülebilir olması açısından ve de artık bir aile şirketi olmaktan çıkıp kurumsal bir yapıya, daha profesyonel bir yapıya geçmesi açısından da çok önemli bir hamle oldu.
Dünyada aile şirketlerinin birinci kuşaktan ikinci kuşağa ve ikinci kuşaktan da üçüncü kuşağa geçişinde yüzde 12-15 gibi oranlarda azalışlar oluyor. Dördüncü kuşağa geçişte bu ayakta kalma sayısı daha da düşüyor. Borsaya açılma bizim gibi şirketlerin yaşaması için çok önemli bir adım. Bir kere bu adım yeni yatırımcılarımızla birlikte bizi ileriye doğru taşıyacak.
Ciroda yurtdışı payını %75 hedefliyoruz
Genel olarak yeni dönemde yatırım politikanız nedir?
Biz her sene büyüyen bir firmayız. Hem yurt içindeki hem de yurt dışındaki projelerde pazar payımızı arttırıyoruz. Şimdi amacımız global arenada Türk bayrağını daha fazla ülkede daha dalgalandırmak ve ülkemize döviz getirmek. Bizim şu an zaten yaptığımız toplam ciro içinde yabancı ülkelerdeki projelerden gelen payı daha da artırmak. Geçen sene ciromuzun yaklaşık %60’ı yurt dışından geliyordu.
Bundan sonraki büyümelerimizde de hedefimiz yurtdışındaki payımızı arttırarak cironun %75’ine kadar çıkartmak. Geçen sene makina ve ekipman yatırımımızı büyük oranda tamamlamıştık. Dünyanın en büyük makinalarından 2.200 tonluk makinayı parkımıza katmıştık. Aynı anda yine büyüme odaklı olarak şu an farklı yatırımlara da gidiyoruz.
Karada ve denizde rüzgar projelerine odaklanacağız
Rüzgâr santrallerinde ayrı bir uzmanlığınız var. Bu alanda büyüme hedefiniz nasıl şekilleniyor?
Yenilenebilir enerji sektörüyle ilgili görüşmelerimiz devam ediyor. Karadaki rüzgar santrallerinde araç parkı ve deneyim olarak iyiyiz. Şimdi rüzgâr santrallerinde deniz üstüne geçmek istiyoruz. Burada hem büyük bir pazar var hem de off shore projelerine geçtiğiniz zaman farklı bir lige çıkıyorsunuz. Deniz üstündeki taşıma işlerinde, büyük ağır taşıma, platform taşıma işlerinde, deniz üstünde rüzgâr gülleri tarafında da güçlü bir oyuncu olmak için yatırım kararı almış durumdayız. Rüzgâr santrali işinde hem işin taşımasını hem türbin kurulumunu yapıyoruz ve hem de elektromekanik montaj dediğimiz anahtar teslimi hizmeti veriyoruz. TCI dediğimiz-Transport-Crane-Installation hizmetini dünyada aynı çatı altında veren 5 firmadan bir tanesiyiz. Bu da bize pazar payını yurt dışında artırma şansı veriyor.
